Przechowywanie ziemniaków, czyli kupowanie więcej na dłużej to powszechne zjawisko. Kto ma ogródek, albo po prostu lubi kupować te warzywa w większej ilości, na zapas wie o czym mowa. Kiedy już mamy je w domu, często pojawia się pytanie: jak właściwie przechowywać ziemniaki w piwnicy, żeby się nie psuły, nie zaczęły kiełkować albo wręcz gnić? Moim zdaniem piwnica to jedno z najlepszych miejsc na długotrwałe przechowywanie ziemniaków, ale trzeba wiedzieć, jak się do tego zabrać.
Dlaczego ziemniaki powinny być przechowywane w piwnicy?
Zacznijmy od podstaw. Piwnica to idealne miejsce na przechowywanie ziemniaków z kilku powodów. Przede wszystkim, ziemniaki najlepiej czują się w ciemnym, chłodnym miejscu. Światło sprawia, że ziemniaki zaczynają kiełkować, a co gorsza, mogą nawet zacząć produkować toksyczną solaninę. Piwnica, szczególnie taka z odpowiednią wentylacją, zapewnia doskonałe warunki, by ziemniaki były długo świeże i nadawały się do spożycia przez całą zimę.
Oczywiście nie każda piwnica się nadaje. Trzeba zadbać o odpowiednią temperaturę, wilgotność i unikać zbyt ciasnego przechowywania. Warto również wiedzieć, jakie błędy popełniają inni, żeby samemu ich uniknąć.
Jak przygotować ziemniaki do przechowywania w piwnicy?
Zanim ziemniaki trafią do piwnicy, trzeba je odpowiednio przygotować. Ja zwykle zaczynam od tego, żeby dobrze je przebrać. Nie chodzi o to, żeby umyć je na błysk, ale ważne jest, by usunąć wszelkie zanieczyszczenia, które mogą przyciągać pleśń albo szkodniki.
Oto kilka podstawowych kroków, które zawsze wykonuję:
- Przeglądam ziemniaki i odrzucam wszystkie, które są uszkodzone, miękkie albo zaczynają kiełkować. Nie ma sensu przechowywać ziemniaków, które są już “na wykończeniu”.
- Oczyszczam je delikatnie, usuwając nadmiar ziemi. To ważne, żeby ziemia nie gromadziła wilgoci, bo to może prowadzić do gnicia.
- Suszę je na powietrzu przez kilka godzin, żeby pozbyć się nadmiaru wilgoci z powierzchni bulw.
Właśnie te kroki sprawiają, że ziemniaki są gotowe na długotrwałe przechowywanie i nie będą pleśnieć ani gnić w ciągu kilku tygodni.
Idealna temperatura i wilgotność w piwnicy
Przechowywanie ziemniaków w piwnicy nie jest takie proste, jak mogłoby się wydawać. Trzeba wiedzieć, jaka powinna być temperatura i wilgotność w pomieszczeniu. Idealna temperatura to około 4-6°C. W cieplejszych warunkach ziemniaki mogą szybko zacząć kiełkować, natomiast przy temperaturach poniżej 0°C ziemniaki mogą przemarznąć, a wtedy ich smak się zmienia – stają się słodkie i niesmaczne.
Wilgotność to równie ważny element. Optymalnie powinna wynosić 85-90%. Zbyt niska wilgotność sprawia, że ziemniaki wysychają i marszczą się, a zbyt wysoka – że zaczynają gnić. To trochę jak balansowanie na krawędzi, ale na szczęście w większości piwnic w Krakowie, które znam, takie warunki da się łatwo uzyskać.
Jakie pojemniki wybrać do przechowywania ziemniaków?
Przez lata próbowałem różnych metod, ale moim zdaniem najlepsze są drewniane skrzynki z otworami wentylacyjnymi. Tego typu pojemniki umożliwiają dobrą cyrkulację powietrza, co jest kluczowe dla długotrwałego przechowywania ziemniaków. Ziemniaki potrzebują “oddychać”, więc wszelkie szczelne plastikowe worki czy pojemniki odpadają.
Oto kilka propozycji na to, w czym przechowywać ziemniaki:
- drewniane skrzynki z ażurowymi ściankami,
- wiklinowe kosze,
- worki jutowe.
Zawsze stawiam skrzynki na podwyższeniu, tak żeby nie stały bezpośrednio na zimnej, wilgotnej podłodze piwnicy. Idealnie sprawdzają się palety – dzięki nim ziemniaki są dobrze wentylowane od spodu.
Jak ułożyć ziemniaki w piwnicy?
Kiedy już mamy przygotowane pojemniki, warto zastanowić się, jak najlepiej ułożyć ziemniaki. Zdecydowanie polecam układać je w taki sposób, aby te najstarsze znajdowały się na wierzchu. To prosta zasada, dzięki której unikniemy wyrzucania zepsutych ziemniaków, bo te starsze łatwo będzie zużyć w pierwszej kolejności.
Zasada FIFO (first in, first out), czyli “pierwsze weszło, pierwsze wyszło”, świetnie się sprawdza przy przechowywaniu warzyw. W praktyce oznacza to tyle, że ziemniaki, które wsadziłem do piwnicy najwcześniej, powinienem zużyć najpierw. Dzięki temu, nawet jeśli część ziemniaków zacznie się psuć, zauważę to na czas.
Jak dbać o ziemniaki w trakcie przechowywania?
Regularna kontrola to klucz do sukcesu. Ziemniaki nie są szczególnie wymagające, ale trzeba o nie dbać. Co kilka tygodni zaglądam do piwnicy i sprawdzam, czy nie zaczynają kiełkować, nie gniją albo nie marszczą się z przesuszenia.
Co zrobić, jeśli ziemniaki zaczynają kiełkować?
Jeśli zauważę, że zaczynają się pojawiać kiełki, usuwam je ręcznie. Ziemniaki, które wykiełkowały, nie nadają się do długotrwałego przechowywania, więc lepiej je szybko zużyć. Dobrze jest też wiedzieć, że ziemniaki przechowywane razem z jabłkami będą kiełkować wolniej. To prosta sztuczka, którą podpatrzyłem u znajomego rolnika.
Czy warto przechowywać ziemniaki w piwnicy w bloku?
Często dostaję pytania, czy przechowywanie ziemniaków w piwnicy w bloku ma sens. Moim zdaniem tak, ale pod warunkiem, że piwnica jest odpowiednio chłodna i sucha. W wielu starych blokach w Krakowie piwnice są na tyle głębokie i dobrze wentylowane, że sprawdzają się niemal tak dobrze jak piwnice w domach jednorodzinnych.
Ważne jest tylko, żeby w piwnicy nie było zbyt wilgotno, bo wtedy ziemniaki mogą zacząć pleśnieć. Jeśli mam wątpliwości co do warunków w piwnicy, stosuję prosty test – zostawiam tam kartkę papieru na kilka dni. Jeśli papier zaczyna się marszczyć, to znaczy, że wilgotność jest za wysoka i muszę poszukać innego miejsca.
Jak przechowywać ziemniaki w piwnicy?
Podsumowując, przechowywanie ziemniaków w piwnicy jest naprawdę dobrym rozwiązaniem, o ile odpowiednio się do tego przygotujemy. Z mojego doświadczenia wynika, że kluczowe są takie czynniki jak temperatura, wilgotność oraz wybór odpowiednich pojemników. Pamiętajmy też, że regularna kontrola ziemniaków to podstawa, jeśli chcemy cieszyć się nimi przez całą zimę.
Przechowywanie ziemniaków w piwnicy to nie tylko tradycja, ale i praktyczna umiejętność, którą warto opanować. Mam nadzieję, że moje wskazówki okażą się pomocne i zachęcą do spróbowania tej metody. Kto wie, może tak jak ja, odkryjesz, że własnoręczne przechowywanie ziemniaków daje sporo satysfakcji.